Năm 2012 đúng là năm buồn đối với ngành thương mại điện tử Việt Nam, đặc biệt là với mô hình mua theo nhóm (Groupon) với hàng loạt scandal lớn nhỏ. Còn năm 2013, mô hình này sẽ đi tới đâu?
Câu chuyện của lòng tin
Trang dealsoc.vn biến mất, Zingdeal của VNG đóng cửa. Đặc biệt, website mua hàng theo nhóm vào hàng lớn nhất cả nước nhommua.com lùm xùm nội bộ dẫn đến phải đóng cửa tạm thời… Chỉ chừng đó thôi đã thấy 2012 quả là một năm bết bát với ngành này.
Theo lý thuyết của thế giới, mô hình groupon, hay còn gọi là mua hàng theo nhóm là một biện pháp marketing cho các doanh nghiệp muốn tiếp thị sản phẩm, còn khách hàng thì được mua món hàng mình cần với giá rẻ hơn. Hiện groupon.com vẫn là một website mua bán hiệu quả và được định giá hàng tỉ đô.
Vậy những trang groupon Việt Nam đang vướng phải những vấn đề nào? Có thể nói ngay, đó là vấn đề lòng tin của người tiêu dùng.
Đầu tiên là chất lượng của những mặt hàng đang được bán trên gần 100 website. Thay vì bán hàng như một cách marketing những sản phẩm tốt cho khách hàng, những nhà kinh doanh đã dần dần làm xói mòn lòng tin của khách hàng bằng việc biến mình thành thiên đường cho hàng Trung Quốc. Tiếp theo là hàng loạt vụ lùm xùm của dealsoc, nhommua khiến cho khách hàng mệt mỏi vì đã lỡ mua voucher nhưng không thể xài.
Một chủ đầu tư website mua chung ở Việt Nam cho rằng bản chất mua theo nhóm xuất phát từ mô hình groupon đang bị biến đổi, không phải là mua theo nhóm nữa mà là mô hình bán lẻ giảm giá.
Điều kiện nào để tồn tại?
Ông Nguyễn Văn Tuấn, Giám đốc khối Thương mại Điện tử VCCorp, cho rằng những lùm xùm năm 2012 chỉ ảnh hưởng một chút đến lòng tin của người tiêu dùng. Thậm chí những lùm xùm từ đối thủ sẽ là cơ hội cho các website khác thu hút khách hàng. Theo ông, những doanh nghiệp kinh doanh đàng hoàng vẫn hoạt động tốt.
Thời điểm này, vẫn có những tân binh muốn bước chân vào lĩnh vực này. Vậy, ngoài việc cần lấy lại lòng tin của người tiêu dùng thì các nhà kinh doanh còn cần đến điều gì nữa?
Ông Tuấn cho rằng năm 2013 vẫn có cơ hội tốt cho các nhà kinh doanh qua mạng, đặc biệt là những sản phẩm chuyên kinh doanh theo ngách với những dòng chuyên biệt như dành cho phụ nữ, giới trẻ. “Nhu cầu của khách hàng luôn luôn có, quan trọng là biết đánh trúng nhu cầu của họ. Doanh nghiệp nào có thương hiệu tốt sẽ có nhiều cơ hội”, ông Tuấn nói.
Báo cáo chỉ số Thương mại Điện tử của Hiệp hội Thương mại Điện tử Việt Nam cho thấy, năm 2012 có 11% doanh nghiệp đã tham gia các sàn thương mại điện tử đạt hiệu quả bán hàng khá tốt. Mới chỉ có 11% tham gia, như vậy dư địa vẫn còn rất rộng.
Để khai thác dư địa đó, theo ông Tuấn, có 3 cơ sở cho các doanh nghiệp groupon Việt Nam dựa vào để phát triển trong năm nay.
Thứ nhất, khách hàng chọn mua theo nhóm vì nhu cầu của họ tập trung vào giá rẻ. Vậy ai đưa giá cạnh tranh hơn sẽ thu hút khách hàng nhiều hơn.
Thứ hai là chất lượng hàng hóa, thứ khiến cho khách hàng tiếp tục sử dụng dịch vụ. Do đó ai làm tốt khâu kiểm soát chất lượng thì người đó thắng. Đã từng có một doanh nhân cho ra đời đồng thời 2 website mua theo nhóm nhưng không bao lâu đã phải đóng cửa. Ông này cho biết, mở một website bán hàng theo nhóm rất đơn giản, tuy nhiên việc kiểm soát chất lượng hàng hóa lại rất khó. Vì nếu làm những thủ tục khắt khe sẽ rất khó thu hút đối tác. Ông này cũng nhận định, đến cuối cùng toàn thị trường sẽ chỉ còn khoảng 3 website tồn tại và có lời.
Thứ ba là vận chuyển và thanh toán. Thanh toán linh hoạt, tiện lợi và giao nhận an toàn, nhanh chóng cũng là một trong những mấu chốt để thu hút khách hàng.
Theo Nss