Chúng ta có thể coi doanh nghiệp như một cơ thể sống, nó cũng có đầy đủ các bộ phận với chức năng khác nhau để duy trì và phát triển sự sống. Trong môi trường kinh doanh cũng như trong xã hội và cuộc sống, đều có những cơ thể khỏe mạnh hay ốm yếu, mỗi cơ thể cũng có bệnh tật ở các bộ phận khác nhau ở mức độ khác nhau.
Chúng ta hãy phân tích giải phẫu một mô hình doanh nghiệp kinh doanh hàng hóa hoặc dịch vụ, xem những gì có thể tương thích với cơ quan cơ bản của cơ thể con người, qua đó giúp cho việc chẩn đoán đúng và chữa bệnh khi cần thiết.
| Chức năng | Con người | Doanh nghiệp |
| Trụ cột và hệ vận động | Cột sống | Kinh doanh |
| Dưỡng thể (nuôi dưỡng, phát triển) | Máu | Tiền, vốn, hàng hóa |
| Động cơ hệ tuần hoàn | Tim | Kho bãi |
| Lưu thông dưỡng thể | Hệ tuần hoàn | Logistic |
| Thanh lọc, tái tạo dưỡng thể | Thận | Kế toán-Tài chính |
| Tiếp nhận và phản hồi thông tin | Hệ thần kinh | Hệ thống quản trị |
| Trung tâm điều khiển | Não bộ | Lãnh đạo tối cao |
| Cung cấp năng lượng | Hệ tiêu hóa | Sản xuất |
| Cung cấp dưỡng khí | Hệ hô hấp | Nhân sự |
Kinh doanh (Cột sống) là trụ cột của cả doanh nghiệp. Nó vừa đóng vai trò làm trụ cột cho cả khung của cơ thể lại vừa quyết định mọi sự vận động của nó. Xương sống cong làm cơ thể bị xiêu vẹo. Cột sống bị tổn thương thì toàn cơ thể bị liệt và không thể vận động. Kinh doanh là trụ cột của bất cứ doanh nghiệp nào với bất cứ hình thức hoạt động nào, kể cả doanh nghiệp xã hội.
Tiền (Máu) là thành phần cơ bản, là dưỡng thể, không thể thiếu để nuôi dưỡng và duy trì sự sống của doanh nghiệp cũng như máu đối với cơ thể con người. Tiền được thể hiện bằng các loại vốn và bất cứ gì có thể được mua được bằng tiền bao gồm hàng hóa. Máu phải được lưu thông và đưa đến mọi tế bào để duy trì sự sống. Dưới một lượng nhất định mà không được tiếp máu ngay thì cơ thể sẽ bị suy yếu và chết.
Kho bãi (Trái tim) là trung tâm điều hành của hệ tuần hoàn đưa dưỡng thể (máu), đối với doanh nghiệp là hàng hóa đồng thời là “vốn” đi tất cả các ngả để nuôi dưỡng cơ thể. Trái tim khỏe mạnh sẽ giúp cơ thể khỏe mạnh bởi các cơ quan được nuôi dưỡng đầy đủ. Bất kỳ một cản trở nào cho hệ tuần hoàn đều mang lại hậu quả khôn lường cho cơ thể. Cơ thể vẫn có thể sống (thực vật) khi cơ quan thần kinh trung ương ngừng hoạt động, nhưng khi trái tim ngừng đập thì cơ thể lập tức chết.
Logistic (Hệ tuần hoàn) là hệ thống có chức năng lưu thông và tuần hoàn đưa máu đi các ngả nuôi cơ thể. Một số mạch máu hoặc van tim nếu bị tắc nghẽn sẽ gây ra huyết áp cao hoặc nhồi máu cơ tim, cơ thể không đứng vững được và có thể gây đột quỵ. Những mạch máu chính nếu bị cắt đứt, nếu không được cầm máu và cấp cứu thì sẽ gây mất máu nghiêm trọng dẫn đến tử vong.
Kế toán-tài chính (Thận) là cơ quan có chức năng thanh lọc và hỗ trợ cho việc tái tạo vốn (máu). Thận lọc máu, đưa những chất thải có hại ra ngoài và tái tạo máu sạch cho cơ thể. Nếu chức năng thận yếu hoặc rối loạn thì gây ra nhiều bệnh ở các cơ quan khác, theo đông y thì thận là trung tâm của sức khỏe, nên người ta thường tập trung vào bồi bổ thận.
Hệ thống quản trị (Hệ thần kinh) có chức năng nhận và xử lý thông tin để điều hành các hoạt động của cơ thể. Thông tin được truyền đi qua các dây thần kinh tới thần kinh trung ương để xử lý, kết quả được trả về bằng những hành động chủ động hoặc phản xạ tự nhiên. Bất cứ khâu nào bị chậm trễ hoặc rối loạn đều dẫn tới sự rối loạn hoặc trì trệ cho toàn cơ thể. Thông tin đầu vào cũng có thể không chuẩn nếu các đầu đọc (giác quan) bị hỏng hoặc tê liệt cũng dẫn tới những chỉ đạo sai từ hệ thần kinh trung ương. Bão bộ là cơ quan quan trọng nhất của hệ thần kinh trung ương và nó chỉ đạo mọi hành động chủ động của cơ thể.
Lãnh đạo tối cao (Não bộ) điều khiển toàn bộ hoạt động trong cuộc sống của cơ thể. Mọi hoạt động của cơ thể đều do não bộ chỉ đạo thông qua việc xử lý thông tin chuyển tới từ hệ thần kinh. Người thông minh, khỏe mạnh có não bộ tốt, xử lý được nhiều thông tin và nhanh hơn nên các hành động hiệu quả hơn. Tuy nhiên có thể cũng có thể chết não nhưng vẫn còn sống, lúc đó người ta gọi là sống thực vật (thoi thóp dưới vô thức).
Sản xuất (Hệ tiêu hóa) có chức năng biến các nguyên liệu đầu vào từ bên ngoài (thức ăn) thành sản phẩm (máu) để duy trì cơ thể. Thực tế là không có doanh nghiệp nào không có sản xuất kể cả doanh nghiệp kinh doanh đơn thuần vì bản thân tổ chức kinh doanh cũng là một dạng sản xuất. Hệ tiêu hóa khá phức tạp bao gồm nhiều bộ phận có chức năng khác nhau để đi đến sản phẩm cuối cùng. Nếu hệ tiêu hóa hoạt động nhịp nhàng thì sản phẩm là máu sẽ đầy đủ và khỏe mạnh để phát triển cơ thể.
Nhân sự (Hệ hô hấp) luôn tiếp xúc với môi trường bên ngoài để mang oxi vào giúp hệ tuần hoàn tạo ra máu để nuôi dưỡng cơ thể. Hệ hô hấp có tầm quan trọng luôn tiếp nhận những yếu tố mới bên ngoài là dưỡng khí để tái tạo năng lượng nuôi dưỡng cơ thể. Nếu thiếu dưỡng khí thì cơ thể cũng chết ngạt. Ngược lại nếu con người tự đầu độc bằng khói thuốc lá thì cũng sẽ gây tổn hại đến cơ thể theo thời gian.
Cả “Hệ hô hấp” lẫn “Hệ tiêu hóa” đều dễ gây tổn thương cho cơ thể bởi yếu tố bên ngoài (chất lượng đầu vào như không khí và thức ăn) vì vậy luôn cần được kiểm soát để đảm bảo cho sức khỏe.
Nhìn chung, để có một cơ thể khỏe mạnh, cần phải có tất cả các bộ phận khỏe mạnh, hoạt động đồng bộ và phối hợp nhịp nhàng. Để có cơ thể chiến thắng được các bệnh tật cần phải có hệ miễn dịch tốt, đừng để phải thường xuyên túc trực ở bệnh viện. Để có một cơ thể chiến thắng tại các trường đấu thì trước tiên cần có hệ thần kinh và tuần hoàn tốt sau đó mới cần đến đến cơ bắp. Đối với doanh nghiệp cũng hoàn toàn như vậy.
Lê Ngọc Quang
