Điều hành chính sách tiền tệ của Ngân hàng Nhà nước (NHNN) từ đầu năm đến nay được các chuyên gia đánh giá là có nhiều điểm sáng, duy trì được sự ổn định của hệ thống ngân hàng và kinh tế vĩ mô.
Đây cũng chính là những yếu tố mà 2 tổ chức xếp hạng tín nhiệm hàng đầu thế giới là S&P và Moody’s đánh giá cao khi duy trì và nâng bậc xếp hạng tín nhiệm quốc gia đối với Việt Nam.
Chủ động, linh hoạt
Điểm nổi bật và dễ nhận thấy nhất chính là NHNN đã điều hành linh hoạt và đồng bộ các công cụ chính sách tiền tệ, chủ động đưa tiền ra và hút tiền về linh hoạt qua các kênh để kiểm soát lượng tiền cung ứng, hỗ trợ thanh khoản cho các tổ chức tín dụng (TCTD), ổn định thị trường tiền tệ, ngoại hối trong điều kiện mua ngoại tệ để tăng dự trữ ngoại hối Nhà nước. Tổng phương tiện thanh toán diễn biến phù hợp với kinh tế vĩ mô, tiền tệ và các giải pháp điều hành của NHNN. Tính đến ngày 21.8, huy động vốn tăng 8,12% so với cuối năm 2013, trong đó huy động vốn bằng VND tăng 8,77%, huy động vốn bằng ngoại tệ tăng 4,2%. Huy động vốn VNĐ tăng chủ yếu ở khu vực dân cư trong điều kiện mặt bằng lãi suất tiền gửi VNĐ giảm cho thấy gửi tiền vào hệ thống ngân hàng vẫn đang là kênh lựa chọn của người dân.
Bên cạnh đó, thanh khoản của hệ thống TCTD được đảm bảo và dư thừa, thị trường tiền tệ liên ngân hàng hoạt động thông suốt. Thanh khoản khả quan giúp lãi suất diễn biến tích cực. Lãi suất thị trường liên ngân hàng có xu hướng giảm 0,5 – 1%/năm so với cuối năm 2013 và thấp hơn lãi suất nghiệp vụ thị trường mở của NHNN.
Ngoài ra, việc điều hành linh hoạt chính sách lãi suất phù hợp với diễn biến kinh tế vĩ mô, tiền tệ của NHNN đã góp phần tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh theo chủ trương của Chính phủ, đồng thời có tác động định hướng, dẫn dắt thị trường. Sau khi giữ ổn định lãi suất trong hơn 2 tháng đầu năm, từ ngày 18/3/2014, NHNN điều chỉnh giảm đồng bộ các mức lãi suất chính sách; đồng thời tiếp tục yêu cầu các TCTD giảm lãi suất cho vay (kể cả các khoản cho vay cũ) nhằm chia sẻ khó khăn với nền kinh tế. Đến nay, mặt bằng lãi suất huy động và cho vay VND giảm 0,5 – 1,5%/năm so với cuối năm 2013. Hiện, lãi suất cho vay của các khoản vay mới phổ biến ở mức 7 – 8%/năm đối với các lĩnh vực ưu tiên, lĩnh vực sản xuất, kinh doanh khác khoảng 9 – 12%/năm. Lãi suất của các khoản vay cũ tiếp tục được các TCTD tích cực rà soát và điều chỉnh giảm.
Không chỉ vậy, NHNN đã điều hành các giải pháp tín dụng linh hoạt phù hợp với mục tiêu điều hành chính sách tiền tệ, tạo điều kiện thuận lợi trong việc tiếp cận vốn vay ngân hàng. Tính đến 21.8, tín dụng đối với nền kinh tế tăng 4,33% so với cuối năm 2013; cơ cấu tín dụng tiếp tục chuyển dịch theo hướng tích cực, trong đó các lĩnh vực ưu tiên có mức tăng trưởng tín dụng cao hơn so với tăng trưởng tín dụng chung của toàn hệ thống. Trong 8 tháng năm 2014, tỷ giá và thị trường ngoại hối về cơ bản ổn định, cân đối cung – cầu ngoại tệ vẫn được đảm bảo, các nhu cầu ngoại tệ hợp pháp của doanh nghiệp và người dân đều được đáp ứng đầy đủ, kịp thời và thông suốt.
TS. Lê Xuân Nghĩa – Thành viên Hội đồng tư vấn Chính sách Tài chính – Tiền tệ quốc gia còn cho rằng: một thành công lớn khác trong điều hành chính sách tiền tệ của NHNN thời gian qua, đó là tạo lập kỷ luật thị trường tốt hơn nhiều so với trước đây. Tình trạng chạy đua lãi suất đã được kiểm soát. Các nhà đầu tư trong nước cũng như quốc tế tỏ rõ lòng tin của mình vào xu thế ổn định kinh tế vĩ mô dài hạn. Đầu tư nước ngoài cả trực tiếp và gián tiếp cũng vì thế mà vẫn tăng, xét trên bình diện con số giải ngân.
Hướng điều hành trong những tháng cuối năm
Lãnh đạo NHNN cho biết, trong những tháng cuối năm, bám sát chỉ đạo của Quốc hội, Chính phủ, các nhiệm vụ trọng tâm tại Chỉ thị 01/CT-NHNN và theo dõi sát diễn biến kinh tế vĩ mô tiền tệ, NHNN tiếp tục điều hành chính sách tiền tệ chủ động và linh hoạt, phối hợp chặt chẽ với chính sách tài khóa nhằm kiểm soát lạm phát theo mục tiêu đề ra, ổn định kinh tế vĩ mô, hỗ trợ tăng trưởng kinh tế ở mức hợp lý, bảo đảm thanh khoản của các TCTD và nền kinh tế; điều hành linh hoạt nghiệp vụ thị trường mở, lãi suất và tỷ giá ở mức phù hợp với diễn biến kinh tế vĩ mô, tiền tệ, đặc biệt là diễn biến của lạm phát; tập trung triển khai các giải pháp tín dụng để phấn đấu đạt được mục tiêu tăng trưởng tín dụng đã đề ra; tiếp tục tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy sản xuất kinh doanh phát triển. Ngoài ra, NHNN sẽ tiếp tục chỉ đạo đẩy nhanh, mạnh hơn nữa việc xử lý nợ xấu và tái cơ cấu hệ thống các TCTD…
Những thành công trong điều hành chính sách tiền tệ từ đầu năm đến nay của NHNN là không hề dễ dàng, nếu không muốn nói là rất nhiều khó khăn, thách thức. Tuy nhiên, lửa thử vàng, gian nan thử sức, sự quyết tâm, quyết liệt, dám nghĩ, dám làm thông qua việc chỉ đạo, điều hành của người đứng đầu NHNN cùng sự nỗ lực của toàn hệ thống đã giúp ngành ngân hàng duy trì được sự ổn định, đóng góp tích cực vào những thành tựu chung của nền kinh tế, tiếp tục giữ vững được niềm tin, sự đồng tình, ủng hộ của cử tri và dư luận xã hội.
Theo Tạp chí tài chính